مقایسه MicroLED با OLED؛ نبرد برترین فناوری‌های تلویزیون و صفحه‌نمایش
تلویزیون میکرو LED موسوم به The Wall سامسونگ در CES 2018 معرفی شد. در این مقاله به مقایسه‌ی فناوری پیشرفته‌ی MicroLED و OLED مورد استفاده در تلویزیون‌ها خواهم پرداخت.
چند ماه پیش سامسونگ از صفحه نمایشی با عرض ۳۴ فوت (حدود ۱۰.۳ متر) ویژه‌ی سینما رونمایی کرد که نسبتا پر هیاهو بود. نمایشگر یاد شده یک صفحه نمایش LED است که با هدف جایگزین شدن پروژکتورهای عظیم و پر هزینه‌ی سالن‌های سینما ساخته شده است. اما تاکنون کسی نمی‌دانست که این صفحه نمایش بسیار عظیم از فناوری MicroLED بهره می‌برد و به صورت ماژولار ساخته شده است. خوشبختانه همان‌طور که اطلاع دارید، در حال حاضر فناوری پیشرفته‌ی میکرو LED وارد سطح مصرف کنندگان عادی شده است. اولین نمونه از تلویزیون ماژولار میکرو LED که در نمایشگاه CES 2018 برای مصرف کنندگان معرفی شد، ۱۴۶ اینچی است. سامسونگ این تلویزیون را دیوار (The Wall) می‌نامد. به دلیل ماژولار بودن آن، حتی می‌توان تمام سطح دیوار اتاق پذیرایی را با این نمایشگر پوشش داد. پیشینه‌ی نام‌گذاری تلویزیون The Wall هم به همین موضوع برمی‌گردد. تلویزیون جدید میکرو LED سامسونگ در بلند مدت می‌تواند جایگزین تلویزیون OLED ال‌جی شود.
برای پی بردن به اهمیت و تفاوت میکرو LED با سایر فناوری‌های مورد استفاده در نمایشگرها، باید از نحوه‌ی عملکرد فناوری‌های به‌روز تلویزیون آگاه شوید. در حال حاضر تلویزیون‌هایی که LED نامیده می‌شوند، به واقع پنل‌های LCD هستند که دسته‌ای از لامپ‌های LED در پشت آن‌ها قرار گرفته است. صفحه نمایش LCD به طور ذاتی توانایی تولید نور ندارد، بنابراین باید برای نمایش دادن تصویر، منبع نور را در پشت آن قرار داد تا با تابش خود، نمایش تصویر ممکن شود. تلویزیون‌های LED به دو دسته‌ی Edge Lit و Full Array تقسیم می‌شوند که در نحوه‌ی چیدمان لامپ‌های LED با هم تفاوت دارند. در Edge Lit، لامپ‌های LED در لبه‌ی پنل قرار دارند اما در نوع Full Array، لامپ‌های LED در سراسر پشت پنل گسترده شده است. کلمه‌ی LED مخفف عبارت Light Emitting Diode بوده و به معنی دیود ساطح کننده‌ی نور است. بیش‌تر تلویزیون‌های LED موجود در بازار از نوع Edge Lit هستند که باعث می‌شود میزان روشنایی نور در لبه‌های تلویزیون بیش‌تر از مرکز آن باشد. این موضوع سبب یکنواخت نبودن کنتراست خواهد شد. کنتراست به صورت تفاوت بین روشن‌ترین و تاریک‌ترین نقطه‌ی صفحه نمایش تعریف می‌شود.
یکی از دلایل برتری پنل OLED، برخورداری از فناوری نمایشگر تابنده (Emissive Display) است. در فناوری نمایشگر تابنده هر پیکسل در صفحه نمایش OLED قادر به تولید نور است و در نتیجه نیازی به منبع نور پس زمینه نخواهد داشت. از مزیت‌های یک نمایشگر تابنده مانند OLED، می‌توان به سطوح رنگ سیاه کامل، نمایش رنگ عالی و زاویه‌ی دید در حد کامل اشاره کرد. به طور خلاصه صفحه نمایش OLED دارای تمامی ویژگی‌های فوق‌العاده‌ای است که نمایشگرهای LCD/LED از آن بی‌بهره هستند. اما صفحه نمایش OLED هم نقطه‌ی ضعف خود را دارد؛ به دلیل این‌که صفحه نمایش OLED از ترکیبات آلی (ارگانیک) ساخته می‌شود، هزینه‌ی ساخت بالایی دارد، تاحدودی در میزان روشنایی محدود است و می‌تواند در معرض بدترین سناریوهای نمایشی مانند سوختن قرار گیرد. کلمه‌ی OLED هم مخفف Organic Light Emitting Diode است.
موضوعی که باعث هیجان‌انگیز بودن فناوری میکرو LED می‌شود این است که برخلاف نمایشگرهای OLED، برای تولید نور وابسته به ترکیبات آلی نیست و همانند آن یک نمایشگر تابنده محسوب می‌شود. سامسونگ به جای استفاده از ترکیبات آلی از عنصر ترکیبی گالیوم نیترید بهره برده است. این امر از کاهش یافتن میزان روشنایی تلویزیون که در نمایشگرهای OLED شاهد آن هستیم، جلوگیری می‌کند. به گفته‌ی سخنگوی ال‌جی، میزان کاهش روشنایی صفحه نمایش OLED پس از گذشت ۵۴ سال (که البته در بسیاری از موارد بسیار زودتر از زمان‌های رسمی تولید‌کننده به نصف روشنایی خود می‌رسند) به نصف کاهش پیدا می‌کند. به علاوه، پیکسل‌های صفحه نمایش میکرو LED از لامپ‌های LED بسیار کوچکی تشکیل می‌شود که هر کدام از آن‌ها دارای زیرپیکسل (sub pixel) قرمز، سبز و آبی هستند. از لحاظ نظری، صفحه نمایش میکرو LED باید همانند OLED، رنگ سیاه مطلق، طیف رنگ عالی و زاویه‌ی دید تقریبا کاملی را ارائه کند؛ علاوه‌بر این موارد میکرو LED حتی باید بسیار روشن‌تر، باریک‌تر، ایمن در برابر سوختن و در نهایت ارزان‌تر از پنل OLED باشد.
فرآیند تولید صفحه نمایش OLED، شکل و اندازه‌ی تلویزیون را محدود می‌کند. اما تلویزیون‌های میکرو LED سامسونگ علاوه‌بر عملکرد تصویری درخشان و امید بخش، مبتنی بر سیستم ماژولار هستند که امکان سفارشی‌سازی اندازه‌ی تلویزیون و تغییر آن را در آینده برای کاربران فراهم می‌کند. در حال حاضر، به دلیل فناوری کاملا جدید به کار رفته در این تلویزیون‌ها، سامسونگ فقط یک مدل ۱۴۶ اینچی آن را معرفی کرده است. اما طبق روال گذشته که تلویزیون‌ها در زمان اولین معارفه اندازه‌ی بزرگ و قیمت بالایی داشته‌اند، با گذشت زمان و در سال‌های آینده، اندازه‌های کوچک‌تر تلویزیون میکرو LED با قیمت‌های ارزان‌تری در اختیار خریداران قرار خواهد گرفت.
سامسونگ قول داده است که تلویزیون The Wall را در سال جاری میلادی عرضه کند. البته طبق شنیده‌ها، قیمت این صفحه نمایش بسیار گران بوده و هزینه‌ی آن حتی هم سطح با یک قایق تفریحی مقایسه شده است. بنابراین طبق اظهارات پاول گانون، تحلیلگر صفحه نمایش در IHS Markit، حداقل باید ۴ سال برای خرید آن انتظار بکشید. به نظر می‌رسد که میکرو LED هم مشابه با نمایشگر OLED در موضوع تولید اندازه‌های مختلف دارای محدودیت است؛ از این رو سامسونگ به فکر ماژولار کردن آن افتاده است.
به گفته‌ی سونیرا، فرآیند تولید میکرو LED و سرهم کردن هر واحد از زیر پیکسل‌ها به صورت هم‌زمان صورت گرفته است. یک تلویزیون 4K دارای ۲۵ میلیون زیر پیکسل است که تمامی آن‌ها باید سرهم شده و همراه با هم عمل کنند. با در نظر گرفتن این موضوع قطعا باید به سختی در کنار هم قرار دادن زیر پیکسل‌های یک صفحه نمایش ۱۴۶ اینچی پی برده باشید.
همین امر سبب شده که تاکنون فناوری میکرو LED روی ساعت هوشمند و گوشی هوشمند متمرکز باشد. حتی کمپانی اپل هم در سال ۲۰۱۴ اقدام به خرید شرکت نوپای LuxVue کرد. به نظر می‌رسد که اپل با این خرید به دنبال بهره گرفتن از مزیت مصرف پایین انرژی و میزان روشنایی بالای صفحه نمایش میکرو LED، در نسخه‌های بعدی ساعت هوشمند اپل واچ است.
فاصله‌ی زمانی یاد شده با توجه به سرعت فوق‌العاده بالای فناوری چندان دور به نظر نمی‌رسد؛ همان‌طور که به یاد دارید، در گذشته‌ای نه چندان دور رسیدن به تلویزیون‌هایی با رزولوشن 4K هم خیلی دور به نظر می‌رسید اما در نهایت به نتیجه‌ی بسیار مطلوبی منجر شد. موضوعی که سبب جذابیت بیش‌تر صفحه نمایش میکرو LED نسبت به LED شده است، جبران عقب ماندگی LED و رسیدن به سطح تلویزیون‌های OLED با از بین بردن نقاط ضعف آن است. در حقیقت، میکرو LED بر خلاف OLED یک جهش نسلی محسوب نمی‌شود.
اگرچه فعلا از لحاظ نظری، صفحه نمایش MicroLED عالی به نظر می‌رسد؛ اما توان رقابت تلویزیون میکرو LED با OLED را فقط در عمل باید نظاره کرد. به طور قطع، طبق مشاهدات اولیه و با در نظر گرفتن کیفیت تصویر به شدت چشمگیر، نمایش رنگ فوق‌العاده زنده و پرطراوت، عمق رنگ سیاه عالی و زاویه‌ی دید تقریبا کاملی که از نمایشگر LED انتظار می‌رفت، پاسخ در مورد صفحه نمایش میکرو LED، کاملا مثبت است. اگرچه، با نگاهی از نزدیک می‌توان پی برد که نمونه‌ی اولیه‌ی صفحه نمایش میکرو LED سامسونگ قبل از عرضه‌ی رسمی به بازار نیاز به کار بیش‌تری دارد. زمانی که تصویر در حال نمایش تیره‌تر می‌شود، پنل‌های منفرد ماژولار به وضوح قابل مشاهده می‌شوند که به طور قطع مورد پذیرش خریداران قرار نخواهد گرفت.
در حال حاضر ال‌جی تنها شرکتی است که صفحه نمایش OLED را تولید می‌کند. شرکت سونی هم با وجود به فروش رساندن تلویزیون‌های OLED با برند خود، قطعات آن را از ال‌جی خریداری می‌کند. بنابراین تا زمانی که سامسونگ بتواند تلویزیون میکرو LED خود را در اندازه‌های مرسوم ۵۵ و ۶۵ اینچی و با قیمت رقابتی به بازار عرضه کند، ال‌جی با تلویزیون OLED خود بازار را در دست گرفته و سهم بیش‌تری از فروش تلویزیون را از آن خود خواهد کرد. همچنین با وجود سرمایه‌گذاری عظیم سامسونگ روی نمایشگرهای LED، متکی نبودن به رقیب و انتظار کشیدن برای در دست گرفتن دوباره‌ی بازار تلویزیون کاملا عاقلانه بوده و به نفع سامسونگ خواهد بود. انتظار می‌رود که در هفته‌های آینده مقاله‌ها و خبرهای بیش‌تری در مورد فناوری میکرو LED منتشر شود.
صفحه نمایش میکرو LED سامسونگ را چگونه ارزیابی می‌کنید؟ آیا توان رقابت با OLED را دارد؟ به عنوان یک خریدار، کدام نوع از تلویزیون را برای خرید ترجیح می‌دهید؟
سامسونگ و اپل؛ بزرگ‌ترین خریداران تراشه در سال ۲۰۱۷
به گزارش گارتنر، اپل و سامسونگ در سال ۲۰۱۷ سرمایه‌گذاری در زمینه‌ی خرید تراشه را به ترتیب ۲۷.۵ و ۳۷.۲ درصد افزایش داده است.
بر اساس گزارش اخیر مؤسسه‌ی تحقیقاتی گارتنر، در سال ۲۰۱۷ هزینه‌های صرف‌شده توسط اپل در زمینه‌ی تراشه‌ها، نسبت به بازه‌ی زمانی مشابه در سال ۲۰۱۶، بیش از ۲۵ درصد افزایش یافته است. طبق ادعای گارتنر، اپل در سال ۲۰۱۷ نزدیک به ۳۸.۷۵۴ میلیارد دلار صرف خرید تراشه کرده است که رشدی ۲۷.۵ درصدی نسبت به سال گذشته نشان می‌دهد.
بدین ترتیب اپل پس از سامسونگ، بزرگ‌ترین خریدار تراشه در دنیا به شمار می‌رود. سامسونگ با افزایش ۳۷.۲ درصدی میزان سفارش‌‌های خود و رساندن آن به ارزش بیش از ۴۳ میلیارد دلار، با اختلاف نزدیک به ۴ میلیارد دلار در جایگاه نخست قرار دارد. پس از سامسونگ و اپل، شرکت‌های دل، لنوو، هواوی، BBK، اچ‌پی، هیولت پکارد اینترپرایز، ال‌جی و وسترن دیجیتال در جایگاه‌های سوم تا دهم قرار دارند.
ماساتسون یاماجی، تحلیلگر ارشد گارتنر در این خصوص می‌گوید:
سامسونگ و اپل نه‌تنها جایگاه اول و دوم را حفظ کرده‌اند؛ بلکه در سال ۲۰۱۷، میزان هزینه‌ی صرف‌شده در زمینه‌ی نیمه‌هادی را نیز به‌‌میزان قابل توجهی افزایش داده‌اند. این دو شرکت از سال ۲۰۱۱ جایگاه‌های نخست را از آن خود کرده‌اند و کماکان تأثیر شگرفی بر فناوری و ترندهای قیمتی در کل صنعت نیمه‌هادی می‌گذارند.
با این حال تحلیل‌گران گارتنر معتقدند که افزایش هزینه‌ی صرف‌شده توسط اپل و سامسونگ، علاوه بر افزایش حجم تولید این شرکت‌ها، افزایش قیمت قطعات را نیز به نمایش می‌گذارد.
افزایش قابل توجه قیمت حافظه‌های فلش NAND و DRAM تأثیر بسیاری بر رتبه‌بندی خریداران تراشه‌ها در طول سال ۲۰۱۷ داشته است. بسیاری از تولیدکنندگان و حتی شرکت‌های بزرگ، نمی‌توانستند از ریسک کمبود تراشه‌ی حافظه و افزایش قیمت آن در طول سال ۲۰۱۷ اجتناب کنند. کمبود در زنجیره‌ی تأمین قطعات، نه‌تنها در بازار آی‌سی حافظه، بلکه در بازار سایر تراشه‌های نیمه‌هادی نظیر میکروکنترلرها، قطعات چندپارچه و قطعات پسیو رخ داد؛ این مسئله به‌ضرر تولیدکنندگان و به نفع تأمین‌کنندگان تمام شد. از سویی دیگر اغلب تولیدکنندگان موفق، محصولات خود را از طریق تراشه‌های سیلیکون اختصاصی، [از سایر رقبا] متمایز می‌کنند. افزایش هزینه‌ی صرف‌شده در زمینه‌ی توسعه‌ی تراشه‌ی اختصاصی تولیدکنندگان، در آینده خطر بزرگی برای رشد تولیدکنندگان تراشه‌های تجاری خواهد بود.
طبق اعلام گارتنر، ۱۰ خریدار بزرگ تراشه، ۴۰ درصد از بازار کل صنعت نیمه‌هادی را در سال ۲۰۱۷ شکل می‌دهند و پیش‌بینی می‌کند که این سهم تا سال ۲۰۲۱ به حدود ۴۵ درصد خواهد رسید.